'Dört Kapı Kırk Makam' İnancı
Ali bin Ebu Talib betimlemesi. Alevi İslam inancında Ali'nin çok özel bir yeri vardır ve Alevi-Şii amentüsünde bulunan imamet anlayışına göre Muhammed öldüğünde yerine imam olması gereken kişi Ali'dir ve imamet Ali'nin soyundan devam eder.
Alevîlik'te ve Şiîlik'te önemli bir yere sahip olan Zülfikar isimli kılıcın temsîlî bir resmi.
Dört Kapı Kırk Makam şeklindeki kâmil insan olma ilkelerini Hacı Bektâş-ı Velî’nin tespit ettiğine inanılır. Hacı Bektaş, "Kul Tanrı’ya kırk makamda erer, ulaşır, dost olur" demiştir.
Dört Kapı şunlardır:
Her kapının on makâmı vardır.
Şeriat kapısının makamları:
- islamın beş şartı,
- İlim öğrenmek,
- İbâdet etmek,
- Haramdan uzaklaşmak,
- Ailesine faydalı olmak,
- Çevreye zarar vermemek,
- Peygamberin emirlerine uymak,
- Şefkatli olmak,
- Temiz olmak ve
- Yaramaz işlerden sakınmak.
Tarîkat kapısının makamları:
- Tövbe etmek,
- Mürşidin ögütlerine uymak,
- Temiz giyinmek,
- İyilik yolunda savaşmak,
- Hizmet etmeyi sevmek,
- Haksızlıktan korkmak,
- Ümitsizliğe düşmemek,
- İbret almak,
- Nîmet dağıtmak,
- Özünü fakir görmek
Marifet kapısının makamları:
- Edepli olmak,
- Bencillik, kin ve garezden uzak olmak,
- Perhizkârlık,
- Sabır ve kanaat,
- Haya,
- Cömertlik,
- İlim,
- Hoşgörü,
- Özünü bilmek,
- Ariflik.
Hakikat kapısının makamları:
- Alçakgönüllü olmak,
- Kimsenin ayıbını görmemek,
- Yapabileceğin hiçbir iyiliği esirgememek,
- Allah’ın her yarattığını sevmek,
- Tüm insanları bir görmek,
- Birliğe yönelmek ve yöneltmek,
- Gerçeği gizlememek,
- Mânâyı bilmek,
- Tanrısal sırrı öğrenmek ve
- Tanrısal varlığa ulaşmak.
|
|
